ΨΕΙΡΕΣ (Anoplura: Pediculidae) Κωνσταντίνος Θ. Μπουχέλος Ομότιμος Καθηγητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών ctbuchelos@yahoo.gr
Είναι μικροσκοπικά Αρθρόποδα Έντομα που τρέφονται με ανθρώπινο αίμα. Η προσβολή από ψείρες λέγεται φθειρίασις (pediculosis).
Προκαλούν ερεθισμό και εκζέματα.
Μεταδίδουν εξανθηματικόν τύφο, υπόστροφον πυρετό, σπανίως τύφο κ.ά.
Βιολογικά χαρακτηριστικά
Επιμονή στην απομύζηση αίματος. Ευρύτατη γεωγραφική διασπορά. Πολύ σκληρό και ανθεκτικό σώμα.
Απουσία φυσικών εχθρών. Πολλούς ξενιστές. Μακροβιότητα (ζουν μέχρι 14 χρόνια).
Μεγάλη αναπαραγωγική ικανότητα (γεννούν μέχρι 18000 ωά ), ακόμη και με παρθενογένεση.
Μυζούν αίμα σε όλα τα στάδιά τους. Αντέχουν στην έλλειψη τροφής (μέχρι 7 έτη).
Κ Υ Ρ Ι Ω Τ Ε Ρ Α Ε Ι Δ Η
Pediculus humanus corporis (σώματος ανθρώπου),
humanus capitis (κεφαλής),
Phthirus pubis (εφηβαίου)
Είναι μικροσκοπικά άπτερα έντομα με έξι πόδια, με τα οποία προσκολλώνται στα μαλλιά. Ζουν μόνο στα ανθρώπινα μαλλιά. στις πιο θερμές περιοχές (πίσω από τα αυτιά ή στον αυχένα).
Τα τέλεια (ψείρες) είναι διαφανείς. Αυτό καθιστά δύσκολο τον εντοπισμό τους στα μαλλιά. Αφού τραφούν, αποκτούν ένα καστανοκοκκινωπό χρώμα. Έχουν μήκος 3-4 χιλιοστά (όσο το μήκος ενός σπόρου σησαμιού).
Τα θηλυκά έχουν μεγαλύτερο μέγεθος. Ζουν 2 έως 3 μήνες. Κατά το διάστημα αυτό οι θηλυκές γεννούν 200 με 300 αυγά. Δεν μπορούν να επιβιώσουν παραπάνω από 2 με 3 ημέρες χωρίς τριχωτό κεφαλής.
Οι κόνιδες δεν είναι ψείρες, αλλά τα άδεια κελύφη των νυμφών που εκκολάφθηκαν ή τα αυγά που δεν έχουν εκκολαφθεί. Εναποθέτουν έως και 10 ωά την ημέρα, που μοιάζουν με πιτυρίδα και προσκολλώνται στο δέρμα του τριχωτού της κεφαλής, στη ρίζα της τρίχας. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να απομακρυνθούν. Εκκολάπτονται μετά από 8 με 10 ημέρες. Οι νέες ψείρες ονομάζονται νύμφες. Μετά από 10 με 12 ημέρες, οι νύμφες γίνονται ώριμες ψείρες, έτοιμες να γεννήσουν.
Πιο συχνά παρατηρούνται στα παιδιά του δημοτικού. Είναι δε περίεργο αλλά εξηγήσιμο, το γεγονός ότι παιδιά που λούζονται συχνότατα, προσβάλλονται ευκολότερα από τα άλλα. Με το συχνό λούσιμο, ανοίγουν οι πόροι του δέρματος της κεφαλής, με αποτέλεσμα να ελευθερώνονται οι φερομόνες που ελκύουν τις ψείρες. Επειδή δε κάθε άτομο, διαθέτει τις δικές του φερομόνες σε ποιότητα και ποσότητα, είναι σοφότατο το λεγόμενο επί του προκειμένου: « Τόχει η κούτρα του να κατεβάζει ψείρες »!
Έχουν μεγάλη μεταδοτικότητα με κύριο σύμπτωμα τη φαγούρα στο κεφάλι. Με γυμνό μάτι μπορούμε να δούμε τις κόνιδες κολλημένες στις τρίχες.
Η φθειρίαση μπορεί να προκαλέσει αλλεργία. Το ξύσιμο στο κεφάλι μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό και τραυματισμό του δέρματος. Οι ψείρες δεν φεύγουν μόνες τους. Σε σπάνιες περιπτώσεις βρίσκονται στο τριχωτό του εφηβαίου και στις τρίχες της μασχάλης.
Η απεντόμωση (όχι απολύμανση) στα σχολεία, δεν είναι αποτελεσματική επειδή τα τέλεια επιβιώνουν.
Το ξύδι, διευκολύνει την αποκόλληση της κόνιδας από την τρίχα.
Πρόληψη: Λούσιμο με σαμπουάν από αιθέρια έλαια κιτρονέλλα, γεράνι, δενδρολίβανο, λεβάντα, θυμάρι, καρύδα, neem (είδος μελιάς) κ. ά. Συχνό πλύσιμο ενδυμάτων και κλινοσκεπασμάτων.
Θεραπεία: Σκόνη μαλαθείο , η περμεθρίνη (κυκλοφορεί σε κρέμα και σε συνδυασμό με μαλαθείο σε σπρέι) και d-Phenothrin (λοσιόν και σαμπουάν) .
Κ.Μ.
Πηγή: http://cleaningnews.gr/?p=6387
Το κείμενο έχει αναρτηθεί στα παρακάτω link : http://greenmiteclean.gr/imgarticle/%CF%88%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%B5%CF%83-anoplura-pediculidae